Xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa: Chủ động triển khai, nối dài “quả ngọt”
hực hiện Chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh Thanh Hóa sắp xếp giảm từ 547 xã, phường, thị trấn/tổng 27 huyện, thị xã, thành phố xuống 166 xã, phường. Theo đó, tạo không gian, sự kết nối cùng động lực mới để phát triển. Điều ghi nhận là, việc chủ động triển khai tích hợp thành quả đã đạt và tiếp cận nâng tầm, tạo ra giá trị mới trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM) đang được cấp ủy, chính quyền các cấp và người dân quyết tâm, nỗ lực, không để “khoảng chờ”.
Với mục tiêu, nội dung, thành quả Chương trình XDNTM thực hiện từ bước đi ban đầu năm 2010 và được nâng tầm theo từng mỗi giai đoạn 5 năm, đến nay, sau 3 giai đoạn triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, có nhiều cách làm sáng tạo, Thanh Hóa đã thu được kết quả toàn diện, rõ rệt cả về diện mạo lẫn chiều sâu về chất.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu bên thềm Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá lần thứ XX.
Theo báo cáo của Văn phòng điều phối XDNTM tỉnh, lũy kế đến trước ngày thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, toàn tỉnh đã huy động nguồn lực gần 90.000 tỷ đồng cho XDNTM; đạt bình quân 17,44 tiêu chí/xã, có 15 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ XDNTM; 374 xã, 831 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM; 4 huyện, 125 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 33 xã, 629 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có 661 sản phẩm OCOP đã được công nhận (trong đó có 02 sản phẩm 5 sao), trở thành một trong những địa phương có kết quả XDNTM và số lượng sản phẩm OCOP dẫn đầu cả nước.
Cũng theo báo cáo rà soát, tích hợp của Văn phòng điều phối NTM tỉnh, từ 363/547 xã, phường, thị trấn có sản phẩm OCOP gắn với đơn vị hành chính cũ, thì hiện tại có 139/166 xã, phường sau sáp nhập có sản phẩm OCOP, với số lượng 702 sản phẩm được công nhận (bao gồm cả 41 sản phẩm mới tăng thêm); cộng cơ học về số xã đạt chuẩn NTM theo đơn vị hành chính mới là 102/147 xã và 893 thôn/bản miền núi đạt chuẩn NTM, 01 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 556 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Không gian mới, kết quả mới
Một Bí thư Đảng xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa cho hay: Bước vào giai đoạn mới, trong điều kiện thay đổi lớn chưa từng có, khi bỏ cấp huyện, quy mô không gian, hành chính cấp xã mới tăng từ 3 đến 5 lần so với trước đây, và cơ cấu tổ chức bộ máy của địa phương đã thay đổi hoàn toàn; bộ tiêu chí NTM chưa được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu mới; trình độ cán bộ chưa đồng đều, còn hạn chế, chậm thích ứng; và cùng lúc dung nạp triển khai các Chương trình MTQG trên cùng một địa bàn, đang vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với việc tổ chức triển khai Chương trình XDNTM ở địa phương.

Lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP tại Liên hoan văn hoá ẩm thực xứ Thanh năm 2025.
Tuy nhiên, chúng tôi xác định trên chặng đường mới, một mặt tự tin bám sát phương châm, định hướng và đón nhận cơ chế chính sách của tỉnh, mặt khác phải luôn trăn trở theo điều kiện của “con nhà khó” để từ “cái khó ló cái khôn” định ra cách làm “vừa điểm vừa diện” theo từng lĩnh vực phù hợp, tất cả hướng đến một không gian hạ tầng KTXH khởi sắc, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Bà Phạm Thị Đính, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Công Chính, cho biết: Trong điều kiện mới sáp nhập, đang bộn bề nhiều công việc, song xã đã xác định ngay việc tập trung nguồn lực tại chỗ, tranh thủ các nguồn vốn đầu tư lồng ghép từ chương trình, dự án triển khai trên địa bàn để đầu tư, hỗ trợ đẩy mạnh XDNTM nâng cao theo các tiêu chí đã được định hướng. Tiếp tục đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất, hạ tầng văn hóa, thể thao, y tế, giáo dục, giao thông; duy tu, bảo dưỡng công trình đã xuống cấp; tạo sự đồng bộ, khang trang bộ mặt NTM nâng cao toàn xã. Bên cạnh đó, xã cũng đã chú trọng khuyến khích thâm canh, phát triển một số mô hình sản suất, mang lại hiệu quả kinh tế cao, vượt trội, như: trồng cây riềng đỏ trên đất bazan, trồng hoa thiên lý... với quy mô hàng trăm hecta.

Văn phòng điều phối Nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP tại TP Hồ Chí Minh đầu tháng 12/2025.
Ông Ngọ Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Hoa Lộc, bộc bạch: Nhằm thích ứng với thực tiễn vận hành của chính quyền hai cấp, trong điều kiện vừa qua thiệt hại do thiên tai, bão lũ gây ra khá nặng nề; dịch bệnh diễn biến phức tạp, song với lợi thế xã được thành lập mới trên nền tảng của các xã trước đó đã đạt chuẩn NTM và NTM nâng cao, lại có HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc là điển hình đi đầu của tỉnh, xã Hoa Lộc đang từng bước điều chỉnh phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện Chương trình XDNTM theo hướng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần nhân dân, tạo dựng diện mạo nông thôn hiện đại, văn minh, bền vững hơn.
Trao đổi với PV, ông Dương Văn Giang, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Quán triệt Thông báo số 339/TB-VPCP ngày 01/7/2025 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc tổng kết các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025; đồng thời thực hiện sự chỉ đạo của Trưởng BCĐ các Chương MTQG tỉnh, với phương châm: “Xây dựng NTM thường xuyên, liên tục, chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc” và trên cơ sở nền tảng thành quả đã có, cùng phát huy vai trò, chức năng tham mưu điều phối XDNTM, chúng tôi xác định phải nhận diện thật sát tình hình và tham mưu kịp thời cho BCĐ cũng như đôn đốc, “truyền lửa” cho các địa phương xúc tiến nối nhịp công việc, thúc đẩy Chương trình XDNTM trên địa bàn.

Tuyến đường NTM sáng xanh sạch đẹp trong khu dân cư xã Thọ Phú.
Theo đó, đã triển khai hướng dẫn các xã chủ động cập nhật, rà soát số liệu gắn với tiêu chí NTM để chủ động đáp ứng yêu cầu khi điều chỉnh bổ sung quy hoạch chung xã; tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo sớm xúc tiến thành lập BCĐ, bộ máy tham mưu, giúp việc BCĐ thực hiện các Chương trình MTQG trên địa bàn xã để tiếp tục tổ chức thực hiện, đẩy mạnh XDNTM toàn diện.
Tham mưu điều chỉnh mục tiêu xây dựng NTM giai đoạn 2026-2030 của tỉnh phù hợp với giai đoạn mới và không để gián đoạn hoặc bỏ sót công việc, đảm bảo tích hợp, tính liên tục, thông suốt trong mọi hoạt động của chương trình; tham mưu huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư hạ tầng; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, hướng tới xây dựng NTM hiện đại, bền vững.
Song song với đó, thông qua nhiều hình thức phối hợp, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành và nhân dân về XDNTM. Đồng thời, căn cứ tình hình thực tế, đưa ra giải pháp thực hiện hiệu quả. Cụ thể: Đã dành đáng kể thời gian đôn đốc hướng dẫn, tập huấn, học tập kinh nghiệm các mô hình XDNTM tiêu biểu ở những nơi có điều kiện tương đồng, cho cán bộ chủ chốt của 16 xã biên giới, 71 xã miền núi.
Còn đối với các địa phương vùng đồng bằng và miền núi có lợi thế, chúng tôi chú trọng đôn đốc, hướng dẫn phát triển, nâng hạng các sản phẩm OCOP. Chính vì vậy, trong thời gian sau sáp nhập có thêm 41 sản phẩm OCOP thuộc các nhóm thực phẩm, đồ uống, dược liệu và làng du lịch của 30 chủ thể thuộc 24 xã, phường, trong đó có 5 sản phẩm đề ứng 4 sao và 36 sản phẩm đề ứng 3 sao đã được tổng hợp trình thẩm định, công nhận trong tháng 12 năm 2025; ngoài ra có hàng chục sản phẩm OCOP tiềm năng đang được các chủ thể khởi động theo chu trình hoàn thiện đánh giá phân hạng.

Khách hàng tham quan mua sắm tại Hội chợ kết nối cung-cầu các sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn tỉnh Thanh Hoá ngày 10/12/2025.
Thống kê xử lý văn bản, ngay trước, trong và sau khi sáp nhập đến nay, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh đã xử lý hơn 4.000 văn bản đến và phát hành hơn 800 văn bản đi thuộc lĩnh vực XDNTM. Qua đây nói lên khối lượng và áp lực công việc là không hề nhỏ.
Mục tiêu mới, yêu cầu mới
Điều đáng chú ý, trong báo cáo của UBND tỉnh Thanh Hóa tại kỳ họp thứ 37 HĐND khóa XX ngày 8/12 đã nêu rõ: Chương trình xây dựng NTM và Chương trình mỗi xã một sản phẩm tiếp tục được triển khai và đạt kết quả tích cực. Và theo mục tiêu nghị quyết hội nghị lần thứ 3 của BCH đảng bộ tỉnh Thanh Hóa, họp ngày 7/12, xác định: Năm 2026, toàn tỉnh phấn đấu có 03 xã và 50 thôn/bản miền núi đạt chuẩn NTM, 06 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 02 xã đạt chuẩn NTM hiện đại, 30 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và đạt 65 sản phẩm OCOP; đồng thời huy động nguồn lực phát triển hạ tầng, kinh tế nông thôn và nâng cao đời sống người dân.
Cũng với tinh thần đó, trong mục tiêu Nghị quyết đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030 ở tất cả các xã trong tỉnh đều xác định phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ XDNTM theo lộ trình của tỉnh đề ra.
Với việc phát huy thành quả, kinh nghiệm, phương pháp cách làm ban đầu đã có, cùng sự nổ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và người dân; và một khi thực hiện lồng ghép Chương trình XDNTM, Chương trình giảm nghèo và Chương trình phát triển KTXH vùng dân tộc, miền núi tạo ra sự đồng bộ và hiệu quả trên cùng một địa bàn; đồng thời thực hiện phương án hợp nhất bộ máy điều phối, giúp việc phù hợp với chủ trương chỉ đạo của Chính phủ về hợp nhất các chương trình MTQG (theo Nghị quyết số 05 ngày 27/10/2025 của Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tin tưởng chắc chắn rằng, Chương trình XDNTM trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục gặt hái được những thành công mới to lớn hơn nữa.
- Xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa: Chủ động triển khai, nối dài “quả ngọt”
- Giao lưu sáng kiến truyền thông xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”; “5 có, 3 sạch”
- Giao ban đánh giá tình hình thực hiện các Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá
- Xây dựng điểm sáng nông thôn mới
- Hợp nhất 3 Chương trình MTQG để ưu tiên nguồn lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số
- Thạch Quảng tập trung phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới
- Chung kết cuộc thi “Vườn đẹp, trang trại hiệu quả”
- Lưu Vệ kế thừa cuộc vận động hiến đất xây dựng nông thôn mới hiện đại
- Phóng sự: Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng đến nông thôn mới thông minh
- Tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia: Bảo đảm mục tiêu, yêu cầu phải cao hơn, tốt hơn
